Rotterdam Airspace Group

Het Nederlandse luchtruim


Het hele luchtruim is verdeeld in verschillende "airspaces". Elke airspace heeft zijn eigen kwalificatie (klasse). Bij elke airspace-klasse horen verschillende regels en beperkingen waaraan verkeersleiders en piloten zich dienen te houden. Daarnaast zijn er drie verschillende types gecontroleerde luchtruimen, dit zijn:

  • CTA (+ UTA) (Control Area. Algemeen luchtruim; waar Amsterdam Radar verantwoordelijk voor is.)
  • TMA (Terminal control Areas. Naderingsgebieden; waar een ’approach’ controller verantwoordelijk voor is.)
  • CTR (Control zones. Plaatselijk luchtverkeersleidingsgebied; waar een ’tower’ controller verantwoordelijk voor is)
  • Bijzondere luchtruimen: TRA’s (Temporary Reserved Airspace: voor militair gebruik.), ATZ (Aerodrome Traffic Zone: gebied rondom een (meestal) militair vliegveld ter bescherming van lokaal verkeer).

In Nederland bestaan er zes verschillende soorten airspace-klasses. Hieronder wordt uitgelegd wat zij inhouden en waar zij zich bevinden. Als volgorde wordt aangehouden: heel streng -> minst streng

Klasse A airspace

Klasse A airspace:

  • Controlled (een verkeersleider is verantwoordelijk voor het verkeer in dit stuk luchtruim).
  • Separatie: al het verkeer (er wordt door de verkeersleiding separatie tussen alle vliegtuigen toegepast).
  • Radio contact + ATC clearance verplicht (indien controller online is).
  • VFR vluchten verboden!
  • Klasse A airspace in de Amsterdam FIR: alle CTA's (FL055/FL065/FL095-FL195) + UTA (FL195-FL660). Schiphol TMA's 1 t/m 6.

Klasse B airspace

Klasse B airspace:

  • Controlled.
  • Separatie: al het verkeer.
  • Radio contact + ATC clearance verplicht.
  • VFR vluchten toegestaan met toestemming verkeersleiding.
  • Klasse B airspace: New Milligen TMA’s A, C, D, E (vanaf FL065 en in het weekend vanaf FL095. Zie * op kaartjes verderop), Maastricht TMA2.

Klasse C airspace

Klasse C airspace:

  • Controlled.
  • Separatie: IFR van IFR, IFR van VFR.
  • Radio contact + ATC clearance verplicht.
  • VFR vluchten toegestaan met toestemming verkeersleiding.
  • Klasse C airspace: Soesterberg TMA + alle CTR’s.

Klasse D airspace

Klasse D airspace:

  • Controlled.
  • Separatie: IFR van IFR.
  • IFR en VFR: Radiocontact en klaring verplicht
  • Klasse D airspace: Maastricht TMA 1 tot FL095.

Klasse E airspace

Klasse E airspace:

  • Controlled.
  • Separatie: IFR van IFR.
  • IFR: Radiocontact en klaring verplicht
  • VFR: In klasse E toegestaan zonder klaring en radio contact.
  • Klasse E airspace: Eelde TMA; Rotterdam TMA 1 t/m 3; New Milligen TMA's A, C, D, E (tot FL065 en tot FL095 in het weekend. Zie * op kaartjes verderop); New Milligen TMA B, G1, G2.

Klasse F airspace

Klasse F airspace:

Uncontrolled. Dit komt niet voor in Nederland.

Klasse G airspace

Klasse G airspace (Flight Information Service):

  • Uncontrolled.
  • Separatie: geen.
  • Radio contact + ATC clearance niet verplicht.
  • VFR vluchten toegestaan.
  • Klasse G airspace: Al het luchtruim dat geen klassificatie heeft gekregen is per definitie klasse G.
  • Behalve in 's betekent dit dat klasse G luchtruim overal als ondergrens grond-/zeeniveau en als bovengrens de ondergrens van het daarboven gelegen luchtruim heeft.

Een overzicht van alle NL-airspaces staat op de AIS-Netherlands website. Volg daarvoor deze stappen:

  1. Het Netherlands AIP kan je vinden via deze link naar LVNL
  2. Integrated package/VFG pakket
  3. En-route -> Charts/Kaarten
  4. Airspace structure and ATS airspace classification

NB voor VFR vluchten: Bij alle verschillende luchtruim klasses horen verschillende eisen die aan het weer gesteld worden om VFR te mogen vliegen. Dit zijn de zogenaamde VMC minima. Deze VMC minima staan in de onderstaande samenvattende tabel. Piloten die VFR willen gaan vliegen wordt verzocht om zich zoveel mogelijk hier aan te houden. Ga bijvoorbeeld niet VFR vliegen als het mistig is of als de bewolking op slechts 500ft hangt...


Hieronder staan kaartjes waarop voor elke klasse apart staat weergegeven waar en op welke hoogte het zich bevindt.

Klasse A:

Klasse A airspace

Klasse A CTA's rood transparant, klasse B groen omlijnd. * heeft afwijkende grenswaarden, zie hiervoor de kaart in de AIP.

Schiphol TMA's:

Schiphol TMA's

Klasse A rood omlijnd, klasse E groen omlijnd

Klasse B:

Klasse B airspace

klasse A rood omlijnd en klasse B groen transparant * heeft afwijkende grenswaarden, zie hiervoor de kaart in de AIP.

Klasse C:

Klasse C airspace

Klasse C zwart transparant, klasse E groen omlijnd

Klasse E:

Klasse E airspace

Klasse E groen transparant * heeft afwijkende grenswaarden, zie hiervoor de kaart in de AIP.

Klasse G:

Klasse G is over het algemeen alle airspace die hier niet benoemd is en bevindt zich meestal vanaf grondniveau tot 1500ft AMSL.

(Bron IVAO Netherlands Division)